Արտադրանքներ

Հանրային լրագրության ակումբը ներկայացնում է մեդիագրագիտության խթանմանն ուղղված ուսումնամեթոդական երկու ձեռնարկ, որոնք նախատեսված են նախադպրոցական հաստատությունների մանկավարժական աշխատողների համար։

Ձեռնարկների հակիրճ բովանդակությանը կարող եք ծանոթանալ մեր պատրաստած սահիկաշարի միջոցով։

Հավելենք, որ այս արժեքավոր ռեսուրսները պաշտոնապես երաշխավորվել են ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից։

Ձեռնարկները մշակվել են «Քայլ առ քայլ» հիմնադրամի և Teaching Academy կազմակերպության մասնագետների կողմից՝ Հանրային լրագրության ակումբի «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտությունը նախադպրոցական կրթության մեջ» ծրագրի շրջանակում, որն իրականացվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հանրային դիվանագիտության գրասենյակի դրամաշնորհային աջակցությամբ։

Ձեռնարկը մշակվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտությունը նախադպրոցական կրթության մեջ» ծրագրի շրջանակում` ԱՄՆ պետքարտուղարության Հանրային դիվանագիտության գրասենյակի դրամաշնորհային աջակցությամբ։ Ձեռնարկում արտահայտված է հեղինակների դիրքորոշումը, որը պարտադիր չէ՝ համընկնի Հանրային լրագրության ակումբի և ԱՄՆ պետքարտուղարության դիրքորոշման հետ։

Ձեռնարկը երաշխավորվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից։

Ծրագրի ղեկավար`

Սեդա Մուրադյան

Գործընկեր կառույց`

«Թիչինգ Ըքադեմի» (Teaching Academy)

Ձեռնարկի հեղինակներ`

Հեղինե Խաչատրյան

Լուսինե Պողոսյան

Տաթևիկ Ենոքյան

Ձեռնարկի հեղինակային իրավունքը պատկանում է Հանրային լրագրության ակումբին, գործընկեր կառույցին՝ «Թիչինգ Ըքադեմի/Teaching Academy» և ձեռնարկի համահեղինակներին՝ հավասարապես։

Այլ անհատների և կազմակերպությունների կողմից ձեռնարկի տպագրությունն անթույլատրելի է։

Ձեռնարկը մշակվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտությունը նախադպրոցական կրթության մեջ» ծրագրի շրջանակում՝ ԱՄՆ պետքարտուղարության Հանրային դիվանագիտության գրասենյակի դրամաշնորհային աջակցությամբ։ Ձեռնարկում արտահայտված է հեղինակների դիրքորոշումը, որը պարտադիր չէ՝ համընկնի Հանրային լրագրության ակումբի և ԱՄՆ պետքարտուղարության դիրքորոշման հետ։

Ձեռնարկը երաշխավորվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից։

Ծրագրի ղեկավար`

Սեդա Մուրադյան

Գործընկեր կառույց`

«Քայլ առ քայլ» բարեգործական հիմնադրամ

Ձեռնարկի հեղինակներ`

Աիդա Խալաթյան

Մարինե Մկրտչյան

Աշխեն Գյուրջյան

Ձեռնարկի հեղինակային իրավունքը պատկանում է Հանրային լրագրության ակումբին, գործընկեր կառույցին՝ «Քայլ առ քայլ» բարեգործական հիմնադրամ և ձեռնարկի համահեղինակներին՝ հավասարապես։

Այլ անհատների և կազմակերպությունների կողմից ձեռնարկի տպագրությունն անթույլատրելի է։

Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության քայլ առ քայլ ուղեցույցը նախատեսված է բոլորի համար, ովքեր չեն դադարում սովորել։ Ուղեցույցում տեղ են գտել 6 հիմնական քայլեր, մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության տերմիններ ու ռեսուրսներ՝ հետևյալ թեմաներով․

• Մեդիագրագիտություն
• Թվային գրագիտություն
• Քննադատական մտածողություն
• Փաստերի ստուգում
• Թվային անվտանգություն
• Անձնական տվյալների պաշտպանություն

Ուղեցույցը պատրաստվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտությունը նախադպրոցական կրթության մեջ» ծրագրի շրջանակում՝ ԱՄՆ պետքարտուղարության դրամաշնորհի աջակցությամբ։ Այստեղ արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն ԱՄՆ պետքարտուղարության դիրքորոշման հետ։

«Ապատեղեկատվության տարածումը տիկտոկի հայալեզու տիրույթում. պատմույթներ, աղբյուրներ, տարածում» զեկույցը նպատակն է, հիմնվելով Հայաստանում ապատեղեկատվության վերաբերյալ առկա հետազոտությունների վրա, հաշվի առնելով նաև միջազգային փորձը՝ ուսումնասիրել Տիկտոկի հայաստանյան տիրույթը, դուրս բերել և վերլուծել տարածվող ապատեղեկատվության միտումներն ու պատմույթները, նաև՝ հասկանալ այստեղ լրատվամիջոցների գործունեությունն ու դրա հեռանկարները՝ ապատեղեկատվության դեմ պայքարելու համար։

Գրագիտությունը՝ կարդալու և գրելու, իսկ մեդիագրագիտությունը մեդիայից ճիշտ օգտվելու, այն սպառելու և գրագետ մեդիաբովանդակություն ստեղծելու կարողությունն է:

Մեդիագրագետ ես, երբ․

• Կասկածում ես բովանդակությանը չհամապատասխանող վերնագիր ու լուսանկար նկատելիս։
• Չես կարդում, չես տարածում նյութեր, որոնց հրապարակման ամսաթիվը, սկզբնաղբյուրը կամ աղբյուրը հայտնի չեն։
• Նկատում ես, որ կայքում չկան արժանահավատ տեղեկություններ նյութի խմբագրության/աղբյուրի ու հեղինակի մասին։

Եկե՛ք միասին լուծենք մեդիագրագիտության խաչբառը՝ ծանոթանալով մեդիաաշխարհի հասկացություններին, անձնական տվյալների պաշտպանության, թվային անվտանգության և գրագիտության կանոններին:

Գրագիտությունը՝ կարդալու և գրելու, իսկ մեդիագրագիտությունը մեդիայից ճիշտ օգտվելու, այն սպառելու և գրագետ մեդիաբովանդակություն ստեղծելու կարողությունն է:

Մեդիան գրագետ սպառելու և մեդիաբովանդակությանը քննադատաբար վերլուծելու համար անհրաժեշտ է հիշել հետևյալ 5 առանցքային հարցերը.

• Ո՞վ է ուղերձի նյութի հեղինակը։
• Ի՞նչ ձևաչափ և ի՞նչ գործիքներ են կիրառվել լսարանի ուշադրությունը գրավելու համար։
• Ո՞րն է ուղերձի նպատակը։
• Ո՞վ է նյութի թիրախային լսարանը, ո՞ւմ համար է այն ստեղծված։
• Ինչպիսի՞ն է նյութի բովանդակությունը։

Մեդիագրագետ ես, երբ․

• Կասկածում ես բովանդակությանը չհամապատասխանող վերնագիր ու լուսանկար նկատելիս։
• Չես կարդում, չես տարածում նյութեր, որոնց հրապարակման ամսաթիվը, սկզբնաղբյուրը կամ աղբյուրը հայտնի չեն։
• Նկատում ես, որ կայքում չկան արժանահավատ տեղեկություններ նյութի խմբագրության/աղբյուրի ու հեղինակի մասին։

Եկե՛ք միասին լուծենք մեդիագրագիտության խաչբառը՝ ծանոթանալով մեդիաաշխարհի բառամթերքի մի մասին։

Այս հետազոտությունն անցկացվել է հայաստանյան մեդիա աշխատողների շրջանում՝ տեղեկությունների ստուգման և ապատեղեկատվության հետ աշխատանքի կարիքները բացահայտելու նպատակով։ Հարցման և ֆոկուսխմբային քննարկումների միջոցով ուսումնասիրվել են մայրաքաղաքային և մարզային մեդիայի ներկայացուցիչների փորձը, տեղեկությունների ստուգման ժամանակ հանդիպած դժվարություններն ու դրանք հաղթահարելու մասին նրանց պատկերացումները։

Հետազոտությունն իրականացրել է Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնը․ այստեղ ամփոփված առաջարկները կօգտագործվեն Հանրային լրագրության ակումբի կողմից՝ «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության աքսելերատոր» ծրագրի շրջանակում տեխնոլոգիական լուծումներ մշակելու նպատակով

Հանրային լրագրության ակումբի և Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի հետ համատեղ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատան աջակցությամբ իրականացվող «ՔՀԿ-ների և ՏԻՄ-երի ապատեղեկատվության դիմադրողականության ձևավորում» ծրագրի շրջանակում 3 դասընթացների մասնակիցների հետ քննարկումների արդյունքում մշակվել է ճգնաժամային իրավիճակներում հաղորդակցության ռազմավարություն-ուղեցույց, որում արտացոլված են մասնակիցների պատկերացումները հաղորդակցության ճգնաժամերի մասին։

Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծել է բացառիկ արտադրանք, որը խթանելու է մեծահասակների մեդիագրագիտությանը։

Ժամանակակից աշխարհում մեդիագրագիտությունը գրագիտության առանցքային բաղադրիչներից է։ Մեդիայի զարգացումը, բազմազանեցումը, հասանելիությունը առաջնահերթ են դարձնում մեդիագրագիտության ուսուցումը, որի արդյունավետ ձևերից մեկը խաղերի միջոցով ուսուցումն է։

«Մեդիագիտակ» մեծահասակների համար մեդիագրագիտության սեղանի խաղի նպատակն է խթանել մեդիագրագիտության վերաբերյալ համակարգված գիտելիքների ձեռքբերումը, հմտությունների ձևավորումը և վարքագծի փոփոխությունը։ Խաղի հիմնական նպատակն է նպաստել մեծահասակների մեդիագրագիտության և քննադատական մտածողության զարգացմանը։

Խաղի տուփը բացելիս կգտնեք իրարից տարբեր, հետաքրքիր և ինտելեկտուալ առաջադրանքներ, որոնք միտված են զարգացնելու ձեր քննադատական մտածողության և մեդիագրագիտության հմտությունները։

Սեղանի խաղը բաղկացած է հետևյալ 4 առաջադրանքներից՝

• Թեստադարան,
• Հարցերի գիտակ,
• Վերնագրի դերը,
• Ինֆոքարտ։

Յուրաքանչյուր առաջադրանքի համար սահմանված է հստակ նպատակ, որին խաղը խաղալիս յուրաքանչյուր մասնակից պետք է ձգտի հասնել։

Խաղի տրամաբանությունը հասկանալու և խաղը ճիշտ խաղալու համար սեղմեք Ավելին կոճակը։

Միջազգային իրավունքում մի քանի փաստաթղթեր լրագրողների անվտանգության ապահովման հարցում ունեն շրջանակային նշանակություն և կոչված են ապահովելու անվտանգ միջավայրի համար նպաստավոր պայմաններ։ Դրանք հետևյալն են՝ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր, Ժնևի համաձայնագրերը (Ժնևի համաձայնագրեր ընդհանուր անվամբ կոչվում են չորս պայմանագրեր և երեք լրացուցիչ արձանագրություններ, որոնք սահմանում են պատերազմում մարդասիրական վերաբերմունքի միջազգային իրավունքի ստանդարտները), Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագիրը, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների հանձնաժողովի 2005/81 բանաձևը, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 1738 (2006) բանաձևը։

Սույն ուղեցույցը գրվել է սոցիալական ձեռնարկատերերի համար, որոնք ցանկանում են առավելագույնի հասցնել իրենց դրական ազդեցությունը եւ դրան հասնելու ճանապարհին գործնական մոտեցման կարիք ունեն: Ազդեցություն ասելով՝ նկատի ունենք մարդկանց կյանքում փոփոխություններ կատարելը: Հնարավոր է՝ դուք արդեն ունեք սոցիալական ձեռնարկություն կամ պատրաստվում եք հիմնելու: Ուղեցույցը երկու դեպքում էլ օգտակար կլինի:

Սույն հաշվետվությունում ներկայացված են DVV International-ի հայաստանյան գրասենյակի և Հանրային լրագրության ակումբի կողմից իրականացվող «Մեդիագրագիտություն հասարակության
խոցելի մեծահասակների համար» ծրագրի շրջանակներում իրականացված՝ խոցելի բնակչության շրջանում մեդիագրագիտության կարիքների գնահատման արդյունքները:

Հետազոտության հիմնական խնդիրներն են. թիրախային խմբում մեդիագրագիտության բնագավառում անհրաժեշտ գիտելիքների, հմտությունների, դիրքորոշումների և վարքագծերի բացահայտումը, առկա հիմնական միտումների և դրանք պայմանավորող գործոնների վերհանումը: Ուսումնասիրության հարցերը կառուցվել են տեղեկատվության ստացում – ընկալում – գնահատում – որոնում – պահպանում – փոխանցում – ստեղծում տրամաբանական շրջանակում: Առանձին անդրադարձ է արվել մեդիա դաշտի վտանգներին և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների միջոցով մեդիայից օգտվելու հարցերին:

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր մտահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր մտահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր մտահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Աշխարհին 2020-ին պատուհասած COVID-19 համավարակով պայմանավորված մի շարք զարգացած երկրների կառավարություններ արագորեն թարմացրել են իրենց ճգնաժամային հաղորդակցման ռազմավարությունները։ Բացառություն չեն նաև զարգացող երկրները, որոնք փորձել են հնարավորինս հարմարվել ստեղծված նոր պայմաններին։

Ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ Հայաստանի մարզերում չի եղել հստակ, քայլ առ քայլ մշակված ճգնաժամային հաղորդակցման ռազմավարություն։ Այն, ինչ ներկայացվել է որպես ռազմավարություն, ընդամենը գործողությունների ու վարքի դրսևորման շարք է եղել, որոնք հաճախ հակասել միմյանց։ Ներկայում անհրաժշետություն կա ունենալու արդյունավետ գործող ռազմավարություն, թե ինչպես է պետք արձագանքել ճգնաժամերին։

Պատերազմներ, համաճարակներ, ցույցեր, բնական աղետներ, հրդեհ, մարդկային վիշտ ու տառապանք․ լրագրողներն ու մեդիաաշխարհի ներկայացուցիչներն առաջիններից են արձագանքում ճգնաժամային իրավիճակներին՝ իրենց ուսերին վերցնելով մեծագույն պատասխանատվությունը՝ հաճախ վտանգելով սեփական կյանքն ու առողջությունը։

Ցանկացած առաջադրանքից առաջ պետք է հոգ տանել ֆիզիկական և հոգեբանական պատշաճ պատրաստվածության մասին․ դա թույլ կտա գրագետ մոտեցում ցուցաբերել տրավման լուսաբանելիս՝ չվնասելով ո՛չ ձեզ, ո՛չ զրուցակիցներին, ո՛չ լսարանին։

Այս գրքույկում կխոսենք սթրեսի, տրավմայի, ինչպես նաև տրավմատիկ իրավիճակներում մեդիաաշխատողների առջև ծառացող մարտահրավերների ու դրանց դիմագրավելու կարևորության մասին։

Սույն ձեռնարկը ստեղծվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Արագ արձագանքման ֆոնդ նախաձեռնություն» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Հանուն ժողովրդավարության եվրոպական հիմնադրամի (EED) աջակցությամբ:

#EED #Journalism #WarReporting

Որտեղի՞ց գտնել ինֆորմացիա։ Ինչպե՞ս գնահատել դրա վստահելիության աստիճանը։ «Կեղծ լուրեր» տեսե՞լ եք արդյոք։ Ո՞րն է վստահելի ինֆորմացիայի և գիտության նշանակությունը հասարակության մեջ և որպես առօրյա կյանքի մաս։ Ի՞նչ տարբեր ձևերով կարելի է ուրիշներին պատմել իրադարձությունների մասին և կիսվել տեղեկություններով։

Վստահելի տեղեկությունների փնտրտուքն իր մեջ պարունակում է μազմապիսի առաջադրանքներ և քննարկման թեմաներ։

Ի՞նչ տեսակի հույզեր է առաջացնում մեդիան։ Ինչո՞ւ է ֆիլմի ինչ-որ տեսարան մեկի համար հուզիչ, իսկ մյուսի համար` սարսափազդու: Ի՞նչն է, որ խաղը դարձնում է զվարճալի, իսկ գովազդն՝ ազդեցիկ: Ինչպե՞ս ստեղծել այնպիսի մեդիա բովանդակություն, որը կվախեցնի կամ կուրախացնի մարդկանց:

«Երեխաները և մեդիան» ձեռնարկը հակիրճ ակնարկ է մեդիայի վերաբերյալ որպես ընտանեկան կյանքի մաս, որն ուսումնասիրում է երեխաների կողմից կլանվող մեդիա բովանդակությունը և դրա նշանակությունն ամենօրյա կյանքում։ Բացի այդ, ձեռնարկի տարբեր գլուխներում ներառված են օգտակար խորհուրդներ այն մասին, թե ինչպես քննարկել մեդիայի գործածությունը ձեր ընտանիքում և գտնել ամենօրյա կտրվածքով դա անելու ամենաարդյունավետ ճանապարհները։

Այս ուսումնասիրության նպատակն է նպաստել երեխաների մեդիագրագիտության կարողությունների ու դրանց ձևավորման միջավայրի բարելավմանը՝ նախադպրոցական կրթության մեջ անհրաժեշտ փոփոխություններ առաջարկելով։ Այս ուսումնասիրության ուշադրության կենտրոնում հատկապես 4-6 տարեկան երեխաների կարիքները և նրանց համար նախատեսված ծրագրերն են։

Հեղինակներ՝
Լուսինե Գրիգորյան
Վիգեն Շիրվանյան

Հետազոտությունն իրականացվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակներում։

 Վիզուալ ուղեցույցը բաղկացած է երկու հիմնական մասից, որտեղ ներկայացվում է, թե ինչ անել ականներ տեսնելիս, ինչպես զգուշանալ դրանցից և ապահովել սեփական անվտանգությունը: Ուղեցույցի երկրորդ հատվածում ներկայացվում է Հայաստանում հանդիպող ականների տեսակները և դրանց վտանգները:

 Այս վիզուալ ուղեցույցը պատրաստվել է Հանրային լրագրության ակումբի կողմից՝ Հումանիտար ականազերծման և փորձագիտական կենտրոնի տրամադրած տեղեկատվության և Halo Trust in Nagorno Karabakh-ի տրամադրած լուսանկարների և զգայունության գնահատման արդյունքում:

Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծել է ռազմական դրության ժամանակ փաստերի ստուգման ուսուցողական պաստառներ:

Սոցիալական ցանցերի հաշիվներ, տեսանյութեր, լուսանկարներ, տեքստեր, բազմաթիվ կայքեր. ինչպես ստուգել, իրականացնել համադրումներ և ձեռք բերել հերքողական կամ հաստատման փաստացի ապացույցներ: Այս շարքում ներկայացված է փաստերի ստուգման մի ամբողջ բազա, որը հնարավորություն կտա ցանկացածին զերծ մնալ կեղծ տեղեկություններից և ապատեղեկատվությունից:

Այս պաստառներում տեղ գտած նյութերը վերցված են Հանրային լրագրության ակումբի և Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի կողմից ստեղծած «Փաստերի ստուգման և լրագրողների տեղեկություններ ստանալու իրավունքը» ձեռնարկից, որի փաստերի բաժնի հեղինակը տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ և մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանն է:

2020-ի սեպտեմբերի 27-ին Արցախում սկսված պատերազմը ստիպեց յուրաքանչյուրին մտածել իր անվտանգության մասին և հարցեր առաջացրեց քաղաքացիական պաշտպանության մասին:

Ի՞նչ ենք մենք հիշում քաղաքացիական պաշտպանության հիմունքներից։ Ինչպե՞ս վարվել արտակարգ իրավիճակներում։

Այս մարտահրավերները հաղթահարելու և բնակչությանը քաղաքացիական պաշտպանության ուղղությամբ իրազեկելու համար Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծեց ուսուցողական վիզուալ նյութեր, որոնք լայնորեն տարածվեցին մեդիա տիրույթում ինչպես լրատվամիջոցների, այնպես էլ անհատների կողմից։

Վիզուալ նյութերը ներկայացնում են քաղպաշտպանության հիմնական քայլերը․ ի՞նչ անել օդային տագնապի ժամանակ, ինչպե՞ս է հնչում օդային տագնապը, ի՞նչ է նշանակում տագնապային պայուսակ և ի՞նչ է անհրաժեշտ ունենալ պայուսակում։

Բոլորս էլ գիտենք, որ ռազմական դրության պայմաններում և, առհասարակ, տանը՝ ձեռքի տակ հարկավոր է ունենալ պայուսակ արտակարգ իրավիճակներում այն արագորեն վերցնելու համար: Շատ կարևոր է, որպեզի մենք մանրամասնորեն իմանանք, թե ինչ պետք է պարունակի պայուսակը, պայուսակում առկա դեղատուփը, առաջին օգնության որ պարագաներն են առավել անհրաժեշտ, որտեղ է դրանք պետք պահել և ինչ պայմաններում: Հանրային լրագրության ակումբը պատրաստել է վիզուալ ձեռնարկ այս ամենի մասին, որից կարող են օգտվել բոլորը և տարածել՝ հնարավորինս շատ մարդկանց իրազեկելու համար: Ի՞նչ իմանանք, գուցե, այս կերպ մարդկանց իրազեկելը կյանքեր փրկի:

Փաստերի ստուգումը արագ լրատվության դարաշրջանում դառնում է կարևոր ոչ միայն նորություն արտադրողների, այլև սպառողների համար։

Ճիշտ է, շատերը կարծում են, թե փաստերի ստուգումը ժամանակատար է։ Սակայն որոշ դեպքերում ընդամենը մի քանի րոպեում կարելի է պարզել արդյոք կասկածելի թվացող լուրը սու՞տ է, աղավաղվա՞ծ։

Այս ձեռնարկը ներկայացնում է փաստերի ստուգման բոլոր արդյունավետ առցանց գործիքները, որոնք արդիական ու հեշտ կիրառելի են մեր օրերում, ինչպես նաև ներկայացնում է տեղեկատվության ազատությանն առնչվող օգտակար և կիրառելի նյութ։

Ձեռնարկը կօգնի լրագրողներին, խմբագիրներին, ուսանողներին, դասախոսներին, և համացանցի սպառողներին ընդլայնված որոնում կատարել, ստուգել տեղեկատվության, պատկերների և տեսանյութերի իսկությունը, օգտվել արբանյակային տվյալներից, դառնալ առավել իրազեկ ու մեդիագրագետ օգտատեր։

«Փաստերի ստուգմումը և լրագրողների տեղեկություն ստանալու իրավունքը» ձեռնարկը վերահրատարակվում է Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի (ԻԱԿ) և Հանրային լրագրության ակումբի (PJC) կոալիցիայի կողմից իրականացվող «Տեղեկատվության մատչելիություն. նոր մարտահրավերներ, նոր լուծումներ» ծրագրի շրջանակներում (2019-2020): Ծրագիրն իրականացվում է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակներում: Այստեղ արտահայտված է հեղինակներիի դիրքորոշումը, որի համընկնումը ԱՄՆ պետքարտուղարության դիրքորոշման հետ պարտադիր չէ:

Սույն ուղեցույցը մշակվել է «Հանրային լրագրության ակումբ» ՀԿ-ի կողմից «Հետաքննող լրագրողների» ՀԿ-ի հետ համատեղ իրականացվող «Հանրային հայացք՝ փակ աշխարհին. մարդու իրավունքների իրավիճակը Հայաստանի փակ հաստատություններում» ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագիրնիրականացվում է ԵՄ աջակցությամբ և Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի համաֆինանսավորմամբ և մեկնարկել է 2017 թ.։

Ուղեցույցը նպատակ ունի նպաստել լրագրողների մասնագիտական կարողությունների զարգացմանը՝ անդրադառնալով ոլորտի իրավական միջազգային ու ներպետական կարգավորումներին, լրագրողական էթիկայի հետ կապված հարցերին, փակ հաստատություններ մուտք գործելու, լուսաբանումներ կատարելու համար անհրաժեշտ տեղեկատվությանը և այլ հիմնահարցերի։

Ուղեցույցը հանդիսանում է «Հանրային լրագրության ակումբ» ՀԿ-ի սեփականությունը և այն օգտագործելիս համապատասխան հղումների կատարումը պարտադիր է։

«Ապատեղեկատվության տարածումը տիկտոկի հայալեզու տիրույթում. պատմույթներ, աղբյուրներ, տարածում» զեկույցը նպատակն է, հիմնվելով Հայաստանում ապատեղեկատվության վերաբերյալ առկա հետազոտությունների վրա, հաշվի առնելով նաև միջազգային փորձը՝ ուսումնասիրել Տիկտոկի հայաստանյան տիրույթը, դուրս բերել և վերլուծել տարածվող ապատեղեկատվության միտումներն ու պատմույթները, նաև՝ հասկանալ այստեղ լրատվամիջոցների գործունեությունն ու դրա հեռանկարները՝ ապատեղեկատվության դեմ պայքարելու համար։

Գրագիտությունը՝ կարդալու և գրելու, իսկ մեդիագրագիտությունը մեդիայից ճիշտ օգտվելու, այն սպառելու և գրագետ մեդիաբովանդակություն ստեղծելու կարողությունն է:

Մեդիագրագետ ես, երբ․

• Կասկածում ես բովանդակությանը չհամապատասխանող վերնագիր ու լուսանկար նկատելիս։
• Չես կարդում, չես տարածում նյութեր, որոնց հրապարակման ամսաթիվը, սկզբնաղբյուրը կամ աղբյուրը հայտնի չեն։
• Նկատում ես, որ կայքում չկան արժանահավատ տեղեկություններ նյութի խմբագրության/աղբյուրի ու հեղինակի մասին։

Եկե՛ք միասին լուծենք մեդիագրագիտության խաչբառը՝ ծանոթանալով մեդիաաշխարհի հասկացություններին, անձնական տվյալների պաշտպանության, թվային անվտանգության և գրագիտության կանոններին:

Գրագիտությունը՝ կարդալու և գրելու, իսկ մեդիագրագիտությունը մեդիայից ճիշտ օգտվելու, այն սպառելու և գրագետ մեդիաբովանդակություն ստեղծելու կարողությունն է:

Մեդիան գրագետ սպառելու և մեդիաբովանդակությանը քննադատաբար վերլուծելու համար անհրաժեշտ է հիշել հետևյալ 5 առանցքային հարցերը.

• Ո՞վ է ուղերձի նյութի հեղինակը։
• Ի՞նչ ձևաչափ և ի՞նչ գործիքներ են կիրառվել իմ ուշադրությունը գրավելու համար։
• Ո՞րն է ուղերձի նպատակը։
• Ո՞վ է նյութի թիրախային լսարանը, ո՞ւմ համար է այն ստեղծված։
• Ինչպիսի՞ն է նյութի բովանդակությունը։

Մեդիագրագետ ես, երբ․

• Կասկածում ես բովանդակությանը չհամապատասխանող վերնագիր ու լուսանկար նկատելիս։
• Չես կարդում, չես տարածում նյութեր, որոնց հրապարակման ամսաթիվը, սկզբնաղբյուրը կամ աղբյուրը հայտնի չեն։
• Նկատում ես, որ կայքում չկան արժանահավատ տեղեկություններ նյութի խմբագրության/աղբյուրի ու հեղինակի մասին։

Եկե՛ք միասին լուծենք մեդիագրագիտության խաչբառը՝ ծանոթանալով մեդիաաշխարհի բառամթերքի մի մասին։

Այս հետազոտությունն անցկացվել է հայաստանյան մեդիա աշխատողների շրջանում՝ տեղեկությունների ստուգման և ապատեղեկատվության հետ աշխատանքի կարիքները բացահայտելու նպատակով։ Հարցման և ֆոկուսխմբային քննարկումների միջոցով ուսումնասիրվել են մայրաքաղաքային և մարզային մեդիայի ներկայացուցիչների փորձը, տեղեկությունների ստուգման ժամանակ հանդիպած դժվարություններն ու դրանք հաղթահարելու մասին նրանց պատկերացումները։

Հետազոտությունն իրականացրել է Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնը․ այստեղ ամփոփված առաջարկները կօգտագործվեն Հանրային լրագրության ակումբի կողմից՝ «Մեդիա և տեղեկատվական գրագիտության աքսելերատոր» ծրագրի շրջանակում տեխնոլոգիական լուծումներ մշակելու նպատակով

Հանրային լրագրության ակումբի և Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի հետ համատեղ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատան աջակցությամբ իրականացվող «ՔՀԿ-ների և ՏԻՄ-երի ապատեղեկատվության դիմադրողականության ձևավորում» ծրագրի շրջանակում 3 դասընթացների մասնակիցների հետ քննարկումների արդյունքում մշակվել է ճգնաժամային իրավիճակներում հաղորդակցության ռազմավարություն-ուղեցույց, որում արտացոլված են մասնակիցների պատկերացումները հաղորդակցության ճգնաժամերի մասին։

Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծել է բացառիկ արտադրանք, որը խթանելու է մեծահասակների մեդիագրագիտությանը։

Ժամանակակից աշխարհում մեդիագրագիտությունը գրագիտության առանցքային բաղադրիչներից է։ Մեդիայի զարգացումը, բազմազանեցումը, հասանելիությունը առաջնահերթ են դարձնում մեդիագրագիտության ուսուցումը, որի արդյունավետ ձևերից մեկը խաղերի միջոցով ուսուցումն է։

«Մեդիագիտակ» մեծահասակների համար մեդիագրագիտության սեղանի խաղի նպատակն է խթանել մեդիագրագիտության վերաբերյալ համակարգված գիտելիքների ձեռքբերումը, հմտությունների ձևավորումը և վարքագծի փոփոխությունը։ Խաղի հիմնական նպատակն է նպաստել մեծահասակների մեդիագրագիտության և քննադատական մտածողության զարգացմանը։

Խաղի տուփը բացելիս կգտնեք իրարից տարբեր, հետաքրքիր և ինտելեկտուալ առաջադրանքներ, որոնք միտված են զարգացնելու ձեր քննադատական մտածողության և մեդիագրագիտության հմտությունները։

Սեղանի խաղը բաղկացած է հետևյալ 4 առաջադրանքներից՝

• Թեստադարան,
• Հարցերի գիտակ,
• Վերնագրի դերը,
• Ինֆոքարտ։

Յուրաքանչյուր առաջադրանքի համար սահմանված է հստակ նպատակ, որին խաղը խաղալիս յուրաքանչյուր մասնակից պետք է ձգտի հասնել։

Խաղի տրամաբանությունը հասկանալու և խաղը ճիշտ խաղալու համար սեղմեք Ավելին կոճակը։

Միջազգային իրավունքում մի քանի փաստաթղթեր լրագրողների անվտանգության ապահովման հարցում ունեն շրջանակային նշանակություն և կոչված են ապահովելու անվտանգ միջավայրի համար նպաստավոր պայմաններ։ Դրանք հետևյալն են՝ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր, Ժնևի համաձայնագրերը (Ժնևի համաձայնագրեր ընդհանուր անվամբ կոչվում են չորս պայմանագրեր և երեք լրացուցիչ արձանագրություններ, որոնք սահմանում են պատերազմում մարդասիրական վերաբերմունքի միջազգային իրավունքի ստանդարտները), Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների միջազգային դաշնագիրը, ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների հանձնաժողովի 2005/81 բանաձևը, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 1738 (2006) բանաձևը։

Սույն ուղեցույցը գրվել է սոցիալական ձեռնարկատերերի համար, որոնք ցանկանում են առավելագույնի հասցնել իրենց դրական ազդեցությունը եւ դրան հասնելու ճանապարհին գործնական մոտեցման կարիք ունեն: Ազդեցություն ասելով՝ նկատի ունենք մարդկանց կյանքում փոփոխություններ կատարելը: Հնարավոր է՝ դուք արդեն ունեք սոցիալական ձեռնարկություն կամ պատրաստվում եք հիմնելու: Ուղեցույցը երկու դեպքում էլ օգտակար կլինի:

Սույն հաշվետվությունում ներկայացված են DVV International-ի հայաստանյան գրասենյակի և Հանրային լրագրության ակումբի կողմից իրականացվող «Մեդիագրագիտություն հասարակության
խոցելի մեծահասակների համար» ծրագրի շրջանակներում իրականացված՝ խոցելի բնակչության շրջանում մեդիագրագիտության կարիքների գնահատման արդյունքները:

Հետազոտության հիմնական խնդիրներն են. թիրախային խմբում մեդիագրագիտության բնագավառում անհրաժեշտ գիտելիքների, հմտությունների, դիրքորոշումների և վարքագծերի բացահայտումը, առկա հիմնական միտումների և դրանք պայմանավորող գործոնների վերհանումը: Ուսումնասիրության հարցերը կառուցվել են տեղեկատվության ստացում – ընկալում – գնահատում – որոնում – պահպանում – փոխանցում – ստեղծում տրամաբանական շրջանակում: Առանձին անդրադարձ է արվել մեդիա դաշտի վտանգներին և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների միջոցով մեդիայից օգտվելու հարցերին:

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր տահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր տահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Ինչպես շատ ու շատ ծնողների, այնպես էլ մեր տահոգություններից է ինչպես զերծ պահել մեր ու մեր երկրի երեխաներին համացանցի վտանգներից։

Թարգմանվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակում, որը ֆինանսավորվել է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակում:

Հեղինակային իրավունքները պատկանում են Հանրային լրագրության ակումբին։

Աշխարհին 2020-ին պատուհասած COVID-19 համավարակով պայմանավորված մի շարք զարգացած երկրների կառավարություններ արագորեն թարմացրել են իրենց ճգնաժամային հաղորդակցման ռազմավարությունները։ Բացառություն չեն նաև զարգացող երկրները, որոնք փորձել են հնարավորինս հարմարվել ստեղծված նոր պայմաններին։

Ուսումնասիրության արդյունքում պարզվել է, որ Հայաստանի մարզերում չի եղել հստակ, քայլ առ քայլ մշակված ճգնաժամային հաղորդակցման ռազմավարություն։ Այն, ինչ ներկայացվել է որպես ռազմավարություն, ընդամենը գործողությունների ու վարքի դրսևորման շարք է եղել, որոնք հաճախ հակասել միմյանց։ Ներկայում անհրաժշետություն կա ունենալու արդյունավետ գործող ռազմավարություն, թե ինչպես է պետք արձագանքել ճգնաժամերին։

Պատերազմներ, համաճարակներ, ցույցեր, բնական աղետներ, հրդեհ, մարդկային վիշտ ու տառապանք․ լրագրողներն ու մեդիաաշխարհի ներկայացուցիչներն առաջիններից են արձագանքում ճգնաժամային իրավիճակներին՝ իրենց ուսերին վերցնելով մեծագույն պատասխանատվությունը՝ հաճախ վտանգելով սեփական կյանքն ու առողջությունը։

Ցանկացած առաջադրանքից առաջ պետք է հոգ տանել ֆիզիկական և հոգեբանական պատշաճ պատրաստվածության մասին․ դա թույլ կտա գրագետ մոտեցում ցուցաբերել տրավման լուսաբանելիս՝ չվնասելով ո՛չ ձեզ, ո՛չ զրուցակիցներին, ո՛չ լսարանին։

Այս գրքույկում կխոսենք սթրեսի, տրավմայի, ինչպես նաև տրավմատիկ իրավիճակներում մեդիաաշխատողների առջև ծառացող մարտահրավերների ու դրանց դիմագրավելու կարևորության մասին։

Սույն ձեռնարկը ստեղծվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Արագ արձագանքման ֆոնդ նախաձեռնություն» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Հանուն ժողովրդավարության եվրոպական հիմնադրամի (EED) աջակցությամբ:

#EED #Journalism #WarReporting

Որտեղի՞ց գտնել ինֆորմացիա։ Ինչպե՞ս գնահատել դրա վստահելիության աստիճանը։ «Կեղծ լուրեր» տեսե՞լ եք արդյոք։ Ո՞րն է վստահելի ինֆորմացիայի և գիտության նշանակությունը հասարակության մեջ և որպես առօրյա կյանքի մաս։ Ի՞նչ տարբեր ձևերով կարելի է ուրիշներին պատմել իրադարձությունների մասին և կիսվել տեղեկություններով։

Վստահելի տեղեկությունների փնտրտուքն իր մեջ պարունակում է μազմապիսի առաջադրանքներ և քննարկման թեմաներ։

Ի՞նչ տեսակի հույզեր է առաջացնում մեդիան։ Ինչո՞ւ է ֆիլմի ինչ-որ տեսարան մեկի համար հուզիչ, իսկ մյուսի համար` սարսափազդու: Ի՞նչն է, որ խաղը դարձնում է զվարճալի, իսկ գովազդն՝ ազդեցիկ: Ինչպե՞ս ստեղծել այնպիսի մեդիա բովանդակություն, որը կվախեցնի կամ կուրախացնի մարդկանց:

«Երեխաները և մեդիան» ձեռնարկը հակիրճ ակնարկ է մեդիայի վերաբերյալ որպես ընտանեկան կյանքի մաս, որն ուսումնասիրում է երեխաների կողմից կլանվող մեդիա բովանդակությունը և դրա նշանակությունն ամենօրյա կյանքում։ Բացի այդ, ձեռնարկի տարբեր գլուխներում ներառված են օգտակար խորհուրդներ այն մասին, թե ինչպես քննարկել մեդիայի գործածությունը ձեր ընտանիքում և գտնել ամենօրյա կտրվածքով դա անելու ամենաարդյունավետ ճանապարհները։

Այս ուսումնասիրության նպատակն է նպաստել երեխաների մեդիագրագիտության կարողությունների ու դրանց ձևավորման միջավայրի բարելավմանը՝ նախադպրոցական կրթության մեջ անհրաժեշտ փոփոխություններ առաջարկելով։ Այս ուսումնասիրության ուշադրության կենտրոնում հատկապես 4-6 տարեկան երեխաների կարիքները և նրանց համար նախատեսված ծրագրերն են։

Հեղինակներ՝
Լուսինե Գրիգորյան
Վիգեն Շիրվանյան

Հետազոտությունն իրականացվել է Հանրային լրագրության ակումբի «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակներում։

 Վիզուալ ուղեցույցը բաղկացած է երկու հիմնական մասից, որտեղ ներկայացվում է, թե ինչ անել ականներ տեսնելիս, ինչպես զգուշանալ դրանցից և ապահովել սեփական անվտանգությունը: Ուղեցույցի երկրորդ հատվածում ներկայացվում է Հայաստանում հանդիպող ականների տեսակները և դրանց վտանգները:

 Այս վիզուալ ուղեցույցը պատրաստվել է Հանրային լրագրության ակումբի կողմից՝ Հումանիտար ականազերծման և փորձագիտական կենտրոնի տրամադրած տեղեկատվության և Halo Trust in Nagorno Karabakh-ի տրամադրած լուսանկարների և զգայունության գնահատման արդյունքում:

Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծել է ռազմական դրության ժամանակ փաստերի ստուգման ուսուցողական պաստառներ:

Սոցիալական ցանցերի հաշիվներ, տեսանյութեր, լուսանկարներ, տեքստեր, բազմաթիվ կայքեր. ինչպես ստուգել, իրականացնել համադրումներ և ձեռք բերել հերքողական կամ հաստատման փաստացի ապացույցներ: Այս շարքում ներկայացված է փաստերի ստուգման մի ամբողջ բազա, որը հնարավորություն կտա ցանկացածին զերծ մնալ կեղծ տեղեկություններից և ապատեղեկատվությունից:

Այս պաստառներում տեղ գտած նյութերը վերցված են Հանրային լրագրության ակումբի և Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի կողմից ստեղծած «Փաստերի ստուգման և լրագրողների տեղեկություններ ստանալու իրավունքը» ձեռնարկից, որի փաստերի բաժնի հեղինակը տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ և մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանն է:

2020-ի սեպտեմբերի 27-ին Արցախում սկսված պատերազմը ստիպեց յուրաքանչյուրին մտածել իր անվտանգության մասին և հարցեր առաջացրեց քաղաքացիական պաշտպանության մասին:

Ի՞նչ ենք մենք հիշում քաղաքացիական պաշտպանության հիմունքներից։ Ինչպե՞ս վարվել արտակարգ իրավիճակներում։

Այս մարտահրավերները հաղթահարելու և բնակչությանը քաղաքացիական պաշտպանության ուղղությամբ իրազեկելու համար Հանրային լրագրության ակումբը ստեղծեց ուսուցողական վիզուալ նյութեր, որոնք լայնորեն տարածվեցին մեդիա տիրույթում ինչպես լրատվամիջոցների, այնպես էլ անհատների կողմից։

Վիզուալ նյութերը ներկայացնում են քաղպաշտպանության հիմնական քայլերը․ ի՞նչ անել օդային տագնապի ժամանակ, ինչպե՞ս է հնչում օդային տագնապը, ի՞նչ է նշանակում տագնապային պայուսակ և ի՞նչ է անհրաժեշտ ունենալ պայուսակում։

Բոլորս էլ գիտենք, որ ռազմական դրության պայմաններում և, առհասարակ, տանը՝ ձեռքի տակ հարկավոր է ունենալ պայուսակ արտակարգ իրավիճակներում այն արագորեն վերցնելու համար: Շատ կարևոր է, որպեզի մենք մանրամասնորեն իմանանք, թե ինչ պետք է պարունակի պայուսակը, պայուսակում առկա դեղատուփը, առաջին օգնության որ պարագաներն են առավել անհրաժեշտ, որտեղ է դրանք պետք պահել և ինչ պայմաններում: Հանրային լրագրության ակումբը պատրաստել է վիզուալ ձեռնարկ այս ամենի մասին, որից կարող են օգտվել բոլորը և տարածել՝ հնարավորինս շատ մարդկանց իրազեկելու համար: Ի՞նչ իմանանք, գուցե, այս կերպ մարդկանց իրազեկելը կյանքեր փրկի:

Փաստերի ստուգումը արագ լրատվության դարաշրջանում դառնում է կարևոր ոչ միայն նորություն արտադրողների, այլև սպառողների համար։

Ճիշտ է, շատերը կարծում են, թե փաստերի ստուգումը ժամանակատար է։ Սակայն որոշ դեպքերում ընդամենը մի քանի րոպեում կարելի է պարզել արդյոք կասկածելի թվացող լուրը սու՞տ է, աղավաղվա՞ծ։

Այս ձեռնարկը ներկայացնում է փաստերի ստուգման բոլոր արդյունավետ առցանց գործիքները, որոնք արդիական ու հեշտ կիրառելի են մեր օրերում, ինչպես նաև ներկայացնում է տեղեկատվության ազատությանն առնչվող օգտակար և կիրառելի նյութ։

Ձեռնարկը կօգնի լրագրողներին, խմբագիրներին, ուսանողներին, դասախոսներին, և համացանցի սպառողներին ընդլայնված որոնում կատարել, ստուգել տեղեկատվության, պատկերների և տեսանյութերի իսկությունը, օգտվել արբանյակային տվյալներից, դառնալ առավել իրազեկ ու մեդիագրագետ օգտատեր։

«Փաստերի ստուգմումը և լրագրողների տեղեկություն ստանալու իրավունքը» ձեռնարկը վերահրատարակվում է Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի (ԻԱԿ) և Հանրային լրագրության ակումբի (PJC) կոալիցիայի կողմից իրականացվող «Տեղեկատվության մատչելիություն. նոր մարտահրավերներ, նոր լուծումներ» ծրագրի շրջանակներում (2019-2020): Ծրագիրն իրականացվում է ԱՄՆ պետքարտուղարության Հասարակայնության հետ կապերի գրասենյակի դրամաշնորհի շրջանակներում: Այստեղ արտահայտված է հեղինակներիի դիրքորոշումը, որի համընկնումը ԱՄՆ պետքարտուղարության դիրքորոշման հետ պարտադիր չէ:

Սույն ուղեցույցը մշակվել է «Հանրային լրագրության ակումբ» ՀԿ-ի կողմից «Հետաքննող լրագրողների» ՀԿ-ի հետ համատեղ իրականացվող «Հանրային հայացք՝ փակ աշխարհին. մարդու իրավունքների իրավիճակը Հայաստանի փակ հաստատություններում» ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագիրնիրականացվում է ԵՄ աջակցությամբ և Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստանի համաֆինանսավորմամբ և մեկնարկել է 2017 թ.։

Ուղեցույցը նպատակ ունի նպաստել լրագրողների մասնագիտական կարողությունների զարգացմանը՝ անդրադառնալով ոլորտի իրավական միջազգային ու ներպետական կարգավորումներին, լրագրողական էթիկայի հետ կապված հարցերին, փակ հաստատություններ մուտք գործելու, լուսաբանումներ կատարելու համար անհրաժեշտ տեղեկատվությանը և այլ հիմնահարցերի։

Ուղեցույցը հանդիսանում է «Հանրային լրագրության ակումբ» ՀԿ-ի սեփականությունը և այն օգտագործելիս համապատասխան հղումների կատարումը պարտադիր է։