Նորություններ

Ֆինլանդիայում համակարգային մեդիագրագիտության նոր քաղաքականությունն ուղղված է ոչ միայն երեխաներին ու դեռահասներին, այլև՝ մեծահասականերին։ Ինչն էլ հնարավորություն է՝ մեծ նպատակներին առավել արագ հասնելու համար։

Հանրային լրագրության ակումբ ՀԿ-ն և Մեդիա կենտրոնը սույն թվականի սեպտեմբերին ԱՄՆ դեսպանատան աջակցությամբ մեկնարկած «Ավելի անվտանգ առցանց միջավայր. նախադպրոցական հաստատություններում մեդիագրագիտության ուղղությամբ միջամտություն» ծրագրի շրջանակներում, նոյեմբերի 30-ին կազմակերպել էին վեբինար՝ «Համակարգային մեդիագրագիտությունը մասնակցային քաղաքականության մշակման միջոցով․ Ֆինլանդիայի փորձի փոխանակում» թեմայով։

Ինչպե՞ս են Ֆինլանդիայում կրթական համակարգի միջոցով պայքարում ապատեղեկատվության և մեդիա մանիպուլյացիաների դեմ, ինչու՞ է ֆիննական փորձը համարվում հաջողված։

Այս և նմանատիպ այլ կարևոր հարցերի պատասխանները վեբինարի ընթացքում ներկայացրել է Ֆինլանդիայի Աուդիովիզուալ ազգային ինստիտուտի ավագ խորհրդական, ֆինն մեդիափորձագետ Լաուրի Պալսան։

«Ժամանակակից աշխարհում դժվար թե գտնվի մի ոլորտ, որը կապ չունի մեդիայի հետ։

Ամեն բան սկսվում է մեդիայի՝ մարդկանց մասնագիտական, անձնական ու հասարակական կյանքում ունեցած դերը հասկանալուց։ Մեդիան մեզ բազմաթիվ հնարավորություններ է տալիս»։

Ֆինլանդիայում համակարգային մեդիակրթությամբ սկսել են զբաղվել դեռևս 1970-ականներից։ Հենց այդ ժամանակներից մեդիագրագիտությունը եղել է Ֆինլանդիայի ուսումնական ծրագրերում։ Մեդիակրթության առաջին ազգային քաղաքականությունն էլ մշակվել է 2013թ․-ին։ 

Մեդիափորձագետը նշում է՝ մեդիագրագիտությունն ինքնանպատակ չէ, այն հնարավորություն է՝ հասնելու ավելի մեծ նպատակների։

«Մեդիագրագիտության քաղաքականության մշակման տեսանկյունից կարևոր է հասկանալ այդ խնդրի ընդգրկունությունը»,- ասում է Լաուրի Պալսան։

Ֆինլանդիայի քաղաքացիները մեդիագրագիտության առաջին հմտությունները ձեռք են բերում դեռ վաղ տարիքից։ Այնտեղ ուսումնական ծրագիրը թարմացվում է ամեն 10 տարին մեկ՝ իր մեջ արտացոլելով մեդիա մշակույթի զարգացումներն ու փոփոխությունները։

Եվրոպայում մեդիագրագիտության հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը Դանիային և Ֆինլանդիային համարում է առավել առաջադեմ երկրներ, որտեղ մեդիագրագիտությունը ինտեգրված է ազգային քաղաքականությունների մեջ և հստակ փոխկապակցված է մարդու իրավունքների և ակտիվ քաղաքացիության հայեցակարգերի հետ։

Ֆինլանդիայում մեդիագրագիտության ազգային քաղաքականությունը վերջին անգամ վերանայվել է 2019թ․-ին։ 

«Նախ 2019թ․-ի գարնանը բացեցինք առցանց հարցում, փորձագետների հետ հարցազրույցներ անցկացրինք, սեմինարներ կազմակերպեցինք։ Ամռանը կարողացանք վերլուծել քաղաքականությունն ու գրել դրա նախագծային տարբերակը։ Աշնանը եղավ նախագծի հանրային քննարկումը։ Եվ ձմռանը՝ դեկտեմբերին, Ֆինլանդիայի կրթության և գիտության նախարարությունը հրապարակեց նոր քաղաքականությունը, որի իրականացմամբ էլ այժմ զբաղված ենք»։

Լաուրի Պալսայի խոսքով, այս անգամ քաղաքականությունն առավել ընդգրկուն և լայն է։ Այն իր մեջ ներառում է նաև մեծահասակներին․ նախորդը վերաբերում էր միայն երեխաներին ու դեռահասներին։

«Քաղաքականությունն ունի 3 հիմնական կետեր։ Նախևառաջ, Ֆինլանդիայում տրամադրվող մեդիակրթությունը համապարփակ է, երկրորդ՝ կրթությունը որակյալ է, բովանդակալից և ոչ խտրական, երրորդ՝ այն սիստեմատիկ է և հետևողական»։

Լաուրի Պալսան ընդգծում է՝ կրթական համակարգում մեդիագրագիտությունը հավելյալ, լրացուցիչ բան չէ, այլ դրա հիմնական մասը։Համակարգային մեդիագրագիտության հաստատման հարցում կրթական համակարգը և անհատապես ուսուցիչը, մեծ դեր ունեն։ 

«Ֆինլանդիայում ուսուցիչները մեծ հեղինակություն ունեն, նրանք որակյալ կրթություն են ստացել, ինքնուրույն են, և մեր աշխատանքն է նրանց համապատասխան գործիքներ տրամադրել։ Նրանք կորոշեն՝ դրանցից որն օգտագործել»։

Մեդիագրագիտությունը նպաստում է մարտահրավերների հաղթահարմանը և ռիսկերի կառավարմանը։ Այն անհրաժեշտ է սովորելիս, ուսումնասիրելիս, աշխատելիս, կապեր հաստատելիս։ Ի վերջո, մեդիագրագիտությունը կարողություն է։

Վեբինարի ավարտին Լաուրի Պալսան հիշեցնում է՝ համակարգային հաջողության հասնելու համար բոլոր ոլորտների համագործակցությունը շատ կարևոր է։